Ang Talambuhay ni Emilio Jacinto

Isinilang noong ika 15 ng Disyembre 1875 sa Tondo Maynila. Anak nina Mariano Jacinto at Josefa Dizon.

Ginamit ang taguring Pingkian bilang kasapi ng Katipunan at Dimas Ilaw bilang kanyang taguri sa panulat, tinawag din ni Bonifacio na “Kaluluwa ng Katipunan”.

Edukasyon

Apat na taong gulang pa lamang nang mamatay at mangulila sa ama, subalit nagsikap makapag aral ng primarya at sekondaryang edukasyon kay Pascual Ferrer.

May angking talino si Emilio kaya kahit sapat lamang ang naiipong pera ng mga magulang ay sinikap siyang pag-aralin. Sa pribadong eskwelahan ni Maestro Pascual Ferrer unang nag-aral si Emilio.

Tinulungang makapag aral ng kanyang tiyuhin sa Colegio de San Juan de Letran at ng maglaon ay kumuha ng Abogasya sa Unibersidad ng Sto. Tomas. naging kamag-aral at kaibigan sina Manuel Quezon at Sergio Osmena at Juan Sumulong sa Unibersidad.

Buhay at Propesyon

Taong 1894 ng maging pinaka batang kasapi ng Katipunan noong siya ay labing siyam na taong gulang at bilang pinagkakatiwalang kaibigan ni Bonifacio itinalaga sya bilang Piskal.

Nang sumapi si Emilio sa Katipunan noong 1894 ay tinanggap niya ang bansag na pangalang “Pingkian.”

Kahit isa sa pinakabatang miyembro ng KKK, ang katalinuhan ni Emilio ang pasaporte niya upang igalang ng lahat. Humawak siya sa KKK ng iba’t ibang posisyon: bilang kalihim, piskal at editor. Tinitingala si Emilio bilang Editor ng pahayagan ng Katipunan na kilala sa tawag na “Kalayaan.” Bilang manunulat-pulitikal, siya ang awtor ng pamasong Liwanag at Dilim at ng tulang A La Patria.

Si Emilio ang utak sa unang paglusob ng mga katipunero sa garisong Espanyol sa San Juan del Monte noong Agosto 30, 1896.

Tampok sa mga gawain ni Emilio bilang rebolusyonaryo ang pangangalap ng baril, bala, papel at tinta. Siya rin ang namamahala sa pangingilak ng salaping ginagastos sa pakikidigma.

Minsang nakipagbarilan si Emilio sa mga manunudlang Kastila sa Laguna ay tinamaan siya sa hita at dinala sa Simbahan ng Sta. Cruz. Matapos gamutin at imbestigahan ng mga Kastila ay ipinakita niya ang isang pasaporte ng isang espiyang puti na nagngangalang Florentino Reyes. Ang nasabing pasaporte ay pag-aari ng espiyang nadakip ni Emilio sa sagupaan sa Pasig.

Sa pagpapanggap ni Emilio, naisalba niya ang buhay sa oras ng kagipitan.

Nang pamunuan ni Emilio ang mga rebolusyonaryo sa Majayjay, Laguna ay dinapuan siya ng malaria. Ito ang naging dahilan ng kaniyang kamatayan. Sa maraming sundalong pinamunuan ni Emilio, kinilala ang kaniyang talino, tapang at dangal.

Isang tunay na bayani si Emilio Jacinto na lalong kilala sa tawag na “Pingkian ng Katipunan” at “Dimas-ilaw ng Literaturang Pandigmaan.”

Naging patnugot ng Kalayaan, isang pahayagang nagpapalaganap ng tungkol sa Katipunan na siyang nagparami nito mula sa 300 tungo 30,000 kasapi. Naging tagapamahala ng pag gawa ng pulbura at pagtitipon ng mga sandatang pumuputok at ng maglaon ay naging kasapi ng tatluhang kataong lihim na lupon ng Katipunan.

Naging dalubhasang manunulat at itinakda niya ang Kartilya ng Katipunan (Ang Kodigo ng mga Turo ng KKK) na naglalaman ng mga panimulang turo ng Katipunan at karamihan sa mga dokumento nito. Sinulat din niya ang tulang A la Patria (Sa Aking Lupang Tinubuan). Ang Samahan ng Bayang Pangangalakal, isang sanaysay tungkol sa Ekonomiya at ang tanyag ng Liwang at Dilim isang serye ng sanaysay tungkol sa kalayaan, pantaong pagkakapantay-pantay, mga karapatang pampulitika, rehiyon at paggawa.

Nong ika 23 ng Agosto 1896, natuklasan ang tungkol sa kaipunan, tumakas siya kasama si Andres Bonifacio tungo sa Balintawak at nakibahagi sa pag sigaw ng himagsikan sa Pugadlawin. Nasangkot sa unang bigong pagsalakay sa kampamento ng mga Kastila sa San Juan del Monte noong ika-30 ng Agosto 1896.